Note à l'attention de nos aimables lecteurs 
 
Le texte ci-dessous, comme vous pouvez vous en rendre compte en le lisant, est une allocution. Elle a été prononcée en novembre 1999, lors de la Campagne d'Éveil Patriotique par le Professeur Georges BUSE FALAY qui a exercé sous la présidence de Laurent Désiré Kabila, les fonctions du directeur de son cabinet. 
 
Nous reproduisons sous cette rubrique la traduction de cette allocution dont l'original était en français. 
 
En dehors de toutes considérations politiciennes, nous pensons que ce texte est riche en enseignements et mérite d'être mis à l'attention de nombreux internautes lubaphones. 
 
Nous remercions le professeur Maalu-bungi, l'Attaché de recherche Mukendi Tshalu-tshalu et le Chef de travaux Mpoyi Badinengani avec qui nous avons eu à traduire ce texte. 
 
Mulubu mwenza  
difuku dya ntwadijilu wa bibilu bya  
Mbingu ibidi ya Disonsola Dinanga dya bwena-Ditunga mu Cimenga cya Kinshasa, Nzubu wa Beena-Ditunga (Palais du Peuple)mu dya matuku 22.11.1999. 
 
Wakunemekibwa bitambe Mukalenge Ntita-mukulu mweyekela Myanda ya munda mwa Ditunga ne Mutumiibwa wa Mfumu wa Ditunga, 
 
Bakunemekibwa bitambe Bakalenge Bantita Bakaji ne Balume, 
 
Bakunemekibwa bitambe Bakalenge Bakaji ne Balume Bamwena-mpala ne Balanda batumibwa ba Matunga menyi, 
 
Babikidibwa baswibwe, 
 
Mishika-nkunde, Bakalenge Bakaji ne balume, 
 
Bana betu baswibwe, 
 
Mu lungenyi lwa Mfumu wa Ditunga, disonsola dinanga dya bwena ditunga didi mudimu udi mwena Kongu yonsu ne bwa kukwata bwa kumona mwa kupatula cyendelele mu bufuba ne kulwila ditunga dyende didi dilwishibwa ne kakuyi dipwa dya moyi dya dukuba ne didilengeja. Bwalu dilwila, dikuba ne dilengeja ke bitupa binene bisatu bid byenza dinanga dya bwena ditunga. 
 
Bankambwa betu papwilabu moyi bitupa ebi bisatu bya dianga dya bwena ditunga, kabapetala BUPOLA BWA BANTU BADIKADILA byangacila ku cikondu cya dikwangana ku bupika too ne ku eci cya bukalenga bwibidi bwa panyima pa dipanda ne katuyi mwa kupwa moyi, Bukalenga bwwa cinyangu bwa beena-beleji ne bu bwa ditunga didikadile dya Kongu. 
 
Tuvulukayi istwar wetu ne katupu moyi kulekula kutudi bafumina. 
 
Pa bwalu ebu, bwa bidi bitangila dikuba dya beena ditunga dyetu, tumanyayi se mu cidimu cya 1482, batoka ba mputulukeshi babwelela mu kakuyi ndululu mu Bulopu bwa Kongu e kusanganabu cisalu cya bapika citwa cipela kudi bamwe bamfumu banene mu Afrika bikala basumpakana mu mushinga ewu ne bipacilamu bumonyi bwabu ne kabayi ne moyi ne dikuba dya banu baabu. 
 
Tuvulukayi kabidi se Ndongolwelu wa bubanji bwa kanyawu uvwa usumba bapika bakwaci ba mudimu bavwa bandamuna bu nyana y a dishipa, bavwa tuucibw mikaba kusi tupita twa bafiika bangabanga ne boobu kutumiibwa ku matunga a Amerika kuvwabu baya kudima madimi a myenga ne a tumfwela. 
 
Byamumwa ne bakbeya wa ngonga ba bamputulukeshi bavwa mwa lwikala basungidi ba beena kwitabuja baabu bafiika, balekala pabu diyisha dya diiyi dya Nzambi bamba se kadyena ne makasa e kuditwabu ku disumbisha qya bayiidi baabu bafiika, baana baabu mu ditabuja babashiminyina se badi ne butontolodi ne dibenga dya diyi dya Nzambi, byenzedi bitudi bamanya se bilwila pashisha. 
 
Bupika bwandamwina bantu beetu byamu bya mudimu ne buyila ne bungi kabuuyi kubala bwa baluma ne bakaji ba mpolondu beena cisululu, binsonji ne mashi bidi bipwekela mu didima dya myenga ne tumfwela kakuyi difutu, dy a budyodi diine mwa kusangishibwa ne kufucibwa, didi mwa kupicila kule ne kule kutambe kakuyi mpata, dibanza dya matunga menyi didi naadi Ditunga dya Kongu Demokratike. 
 
Bwa bidi bitangila dikuba dya maloba etu, dishipa kudi babengi ba bupika ba beena-angele mu cidimu cya 1888 dya mushinga wa bapika bavwabu batuma ku ditunga dya Brezile dyenzekela cikondu cimwe ne dyasadya matanda ne byamu dibangishile popamwe ne difuka dya mashinyi mafidi a luuya. 
 
Bidi bikengela kumanya se moyi ewu wa dishipa dikwatangana dya ku bupika uvwa mulondangana pamwa ne dijinga dya: 
• kupingaja byamune mashinyi bwa se bikwata mudimu pamutu pa bapika. 
• Kukeba nshindamenu wa beena Afrika mu citupa cya buloba cyabu bwa kumonabu mwa kusumbisha batooka mabanji a mushinga avwabu naawu dijinga ne kabidi bwa se basumba bukwa-bintu bibvwa bifumina ku matunga a batooka. 
 
Mu cidimu cya 1879, twamba se mvula citeema kumpala kwa dishipa dya mushinga wa bupika, STANLEY, mutanda wa matunga a beena-angele ne beena-amerika ukwacila bwa LEOPOLD mwibidi, Mulopu wa beena-beleji, mudimu wa disumba dya maloba a bankambwa beetu mu didya byovu bya dyumvwangana ne batanda ba kongu ba cikondu eci kadi kakuyi dibapesha dyeya. 
 
Nsangilu wa bukwa-matunga onsu bwa Afrika uvwa ulombodiibwa kudi Mulopu Léopold Mwibidi, Ditunga didikadile dya Kongu ne Kongu wa beena-beleji bangacile ku mudimu batanda ba Kongu kabayi bafuciibw byakane, bikala babakuma mikaba ne milonda babashiminyina se kabena ne csumi cya mudimu, padibi bimanyibwa se mutanda wa Kongu yonsu, udibu bafuta difutu dijalama ne udi wangacibwa ne musinga udi mukwaci wa mudimu kayi kwidikija ne muntu ne udi mfumwenda wa mudimu utemba ku bantu. 
 
Bwa bidi bitangila dilama dya ditunga, tumanyayi se panyima pa dipanda, mbaana beetu menemene kibapanyina mabanji etu pamutu pa kijikija majinga a ditunga, bashishila bakwabu beena lulombu, batekeshila nsonga yeetu myoyi, bayisakela ku dilalakana ne ki bakandamuna musoku ne bimenga byetu bu malabishi. 
 
Bwa didi bitangila buwangane bwa ditunga, tumanyayi se panyima pa dipanda, mbaana beetu menemene ba Kongu bashipeela bulongama bwa byota byetu, ki badi bashiya nsonga yeetu mu dipangila mukanda, kibanyemeshila bantu ba lungenyi ku matunga meenyi, ki badi basaka beena ditunga ku dimba ne dija dya madinga pamutu pa kubapa miblu ya cisumi cya mudimu, nkolshilu wa dinanga dya bwena-ditunga w bukalanga mu dikumbangana dya musangelu wa ngikadilu wa bwena-afrika, udi kabidi musangelu wa ngikadilu wa bwena-kongu. 
 
Byonsu ebi bitekeshila Ditunga dinene dya Kongu didi leelu, beena-mutumba baadi baswa kudyenza cidyacilu ne lubanza lwaabu lwa cimunyinu. 
 
Kadi nansha bubi bonsu butwafumu kuditeela ebu bwenzela bamfumu ne batanda beetu ba Kongu mu cikondu cya dikwatangana ku bupika, cya Ditunga didikadila dya Kongu (EIC), cya Bukalenga bwa cinyangu cya beena-beleji ne bwa batanda beetu ba Kongu panyima pa dipanda, mitootu mivule ikenkela mu mwidima ewu. 
 
Mu cidimu cya 1566, Mulopu wa Kongu uvwa dine se ANTONIO wa kumpala, pamwenaye bundu bwa mishindu yonsu bumufwishilabu mu maloba enda, usangishila bantu benda bwa kulwangisha bamputulukeeshi ne wakafwa pamwa ne babungi bakudyend, kwanyishaye kufwa mu budikadile pamutu pa kwikala mu bupika. 
 
Pamwenaye dikengeshiibwa dya bantu benda, umwa muntu ujukila , ulwangina mvita ne ditabuja, dikeba dya bwakana ne dya dinanga bu cingoma cimwe civwaye naaci. Muntu ewu ki Simon KIMBANGU, uladila mu lukanu mafuku mulongu, wakfwilamu bwa dilwila dyenda dya budikadidi ne usungwila kufwa mu budikadidi ne ubengela kukwacibwa ku bupika. 
 
Pamwenaye dkengeshiibwa ne cinyangu cya bukalenga bwa panyima pa dipanda, muntu mukwabu uleejila patooka ditomboka dya bantu bavwa bakengshibwa ne bapendiibwa, ilwila mvita y a budikadidi ne buwetu, mwikala usuuyibwa bwa budikadidi ne bunene bwa ditunga dyenda. Muntu ewu ki Patrice Emery LUMUMBA, ushipelabu kudi batooka ne dipangila dya baana bajimine ba Kongu, wanyishila kufwa mu budikadidi pamutu pa kwikala mukwacibwa ku bupika. 
 
Pamwenenabu dibafwisha dya bundu bupita bunene, bantu bakwabu ba bungi binunu ne binunu badi kabayi mwa kutedibwa mu meena abu, baluma ne bakaji, bana ne bakulumpa, bammanyi ba mukanda ne babidima, balwila pabu, mu misoku ne bimeng byetu mvita y a cijila y a dikeba budikadidi, banyishile kufwa mu budikadile pamutu pa kwikala bakwacibwa ku bupika. 
 
Bulelela, bilobu byetu byonsu mbifwe bikala mu myoyi yaabi ne mpala wa Kongu wa mukici ne wakunemeka, ne bayila bambula mu byanza byabu bivunga dyanza dya buloba wa Kongu, buloba bwa mbongu, ngoolu, mikuba, tubanda, mayowa, kobalte ne mabanji makwabu kabukabu. 
 
Pananku bilobu bi mbifwa ne cimanyinu cya mabanji abu mu byanza, bileeja se kabivwa mwa kwanyisha se babushila munyengi nansha mulwishi umwe bu bacikale pu ne moyi; bilobu ebi bwa nunku mu bubanji ne mu budikadidi, bitushila cilejilu cya kulonda. 
 
Panyiama pa KIMBANGU ne LUMUMBA, Laurent-Désiré KABILA udi uombola ne usonsola mvita itudi tulwangana cikondu eci cidi budikadidi bwetu ne kabujima ka ditunga bikala bilwishibwa kudi beena mucyawudi. 
 
Mu mvita eyi, bwakana budi ngabu wetu wa mvita, bulelela difuma dyeu ne Nzambi, ciflla-ngenyi cyetu. 
 
Wakunemekibwa bitambe Mukalenge Ntita-mukulu mweyekela Myanda ya munda mwa Ditunga ne Mutumiibwa wa Mfumu wa Ditunga, 
 
Bakunemekibwa bitambe Bakalenge Bantita Bakaji ne Balume, 
 
Bakunemekibwa bitambe Bakalenge Bakaji ne Balume  
Bamwena-mpala ne Balanda batumibwa ba Matunga menyi, 
 
Babikidibwa baswibwe, 
 
Mishika-nkunde, Bakalenge Bakaji ne balume, 
 
Bana betu baswibwe, 
 
Mvita ilwidilabu mu Kinshasa mibela ne mifila dilongesha dinena kudi bonsu bavwa benza makumi akena majalama ne mapangadika a dibutule Kinshasa, kapitala ka ditunga dyetu, kavwabu belela meeji se nekangacibwa kakuyi lutatu nansha lukesa. 
 
Ne byanza bitupu, kumpala kwa bantu bikala ne bilwilu binena bya mishindu yonsu, batanda ba Kongu, nsonga, bakaji ne baana babwelakangana, balwila mvita y kusungila kapitale kaabu ne buloba bwabu, ne bukola bwa kukakala. 
 
Balwishi bavwa beela meeji se nebakumbaja majinga abu beena ditunga bikala mu ditanaja, balwila mbita ne bantu ba meeji, bantu ba mujoobu ne dikima. Bavwa beela meeji se nebanyenga mu makolela kapitale kavwabu bafundile didila dya bukalenga bwabu bwa ku makanda, kadi banyemena balu ba mvita ba mukaba, bendi ba ntunku ne ba moyi mukole. 
 
Kakwenamu mu Kinshasa muvwa beena ditunga baleeja msuhinga mutambe bunene udibu bambika kabujima ka ditunga dyabu ne budikadile bwa baana beetu. Myaba yonsu, byangacile ku Kabinda too ne ku Uvira, beena ditunga dyetu badi balwa mvita balonda bileejilu ne bulombodi wa mulwidi w budikadidi wa kumpala kwa bonsu, Mzee Laurent-Désiré KABILA. 
 
Batanda ba Kongu bafiki ku dijingulula se nansha cididi cya bukwa-matunga a buloba bujima ciikale kaciyi citooka, amu boobu nkayabu ki badi mwa kulwila ditunda dyabu didi mu kabutu ne dyambulwisha dya baana baabu ne badya naabu-cyovu ba matunga masanga a SADC. 
 
Bukitu ebu ne dinanga dya bwena ditunga bidi bileejiibwa mu bitupa bya buloba bidi balwisha kudi bantomboji biikala cileejilu cya cilonda kudi batanda ba Kongu bonsu byanacila ku Dilolo too ne ku Bolobo, ku Kahemba too ne ku Ilebu. Bukitu ebu ne dinanga edi dya bwena ditunga byalejiibu cikondu eci cidi nsangilu wa beena-rwanda, beena-burundi ne beena-uganda batulwisha bishala cyendelele mu mitu yetu ne bishintulula ngenzelu yetu bwa kashidi. 
 
Wakunemekibwa bitambe Mukalenge Ntita-mukulu mweyekela Myanda ya munda mwa Ditunga ne Mutumiibwa wa Mfumu wa Ditunga, 
 
Bakunemekibwa bitambe Bakalenge Bantita Bakaji ne Balume, 
 
Bakunemekibwa bitambe Bakalenge Bakaji ne Balume  
Bamwena-mpala ne Balanda batumibwa ba Matunga menyi, 
 
Babikidibwa baswibwe, 
 
Mishika-nkunde, Bakalenge Bakaji ne balume, 
 
Bana betu baswibwe, 
 
Twipacila twa Mbingu ibidi y a disonsola dinanga dya Bwena ditunga ntunganyi? 
 
Kipacila kakeena lubila lwa lukinu anyi lwa disaka ku moyi wa mvita. Katwena mwa kulekela bapeshanganyi ba malongeshi bakudimuna cidi bulelela ne badyula ngenzelu udi ulonda meyi ne mikandu idi myangata kudi matunga onsu onsu akasi meedibwa mvita. Bushuwa, nansha pavwa citupa cya buloba cya matunga a Mputu cikwaciibwa ne cilwishiibwa mvita kudi beena Nazi anyi beena matunga makwabubakengeshiibwa ne mvita, moyi, moyi wa dinanga dya ditunga utu amu mukomba wa mvita ya bilwilu ne nkanana wa beena-ditunga. 
 
Moyi wa dinanga dya ditunga awu ukoleshela nsangilu mutu wa nkanana ujudila panshi balu ba mvita ne ukwacishila banazi bowa byangacila ku ditunga dya France too ne ku dya Norvege. 
 
Nganyi wa kutidi eku udi kayi bwaba beena France batwila nkanana, umvwa mu nsombelu wend wa bwacya-bwila, mu mubidi wenda ne mu moyi wenda dikenga bwa mvita eyi mitubunda ku bukola ne kapayi bwalu: cipendu cinene, moyi wa kansungansunga kenzela ditunga dyetu, ditomboka kumpala kwa bikisu bya cyanana, kumpala kwa dipawula dya manema etu ne kwa dinyakaja dya bubanji bwetu, dya dilonga dya bana beetu ne kabidi dya disonsola dyetu dya bisalu bya bana bateketa? Mbantu kayi badi mwa kwanyisha bwalu ebu? Mmuluma anyi mukaji kayi udi mwa kushala mupuuka ku bwalu ebu? 
 
Bumudi bantu bonsu badi ne mvita, tudi twangana dinanga dya ditunga bu cintu cya mushinga mukola, bu ndongeshelu ne bu diyi dituma. Tudi tutwa nkanana ku dyangata ku bukola ditunga bu cya pa moyi cyetu bonsu. 
 
Bana beetu baswibwe, mvita mitwela idi ku cibi cya muntu yonsu wa munkaci mwetu, idi inunka mu nzubu yonsu, idi ifunyina nsombelu wetu wa muntu ne muntu. 
 
Ke bwalu kaayi, twipacila tunene etu mwanda-mukulu tudi ne bwa kukumbajibwa kunyima kwa mbinu ibidi y a disonsola dinanga dya ditunga. 
 
Bidi bikengedibwa kufikisha mwena kongu yonsu muluma ne mukaji: 
 
1. Kudipingana cyakabidi ku kaleela bwa kwangata mu maalu etu a bankamba mapita bunema, makola adi alengelela, kumpala kwa maalu a cokindu eci adi muula ne mifunu, adi amweneka mu mishindu y a bungi bu dyambulula dya myanda y a kale, bwalu bukwa-matunga butu bukaadi bulwa kubeeja itunda dya Kongu ne didiswika dyabu dilelela kabidi ne cididi cya ngelananyi cyabu. 
 
2. Kudyumvwa cyena bwalu cilelela cya mvita idi panshi eyi idi mitwela bwalu dijinga dinena dya Laurent-Désiré KABILA bwa ditunga dya Kongu ne miyuki idi ileeja dijinga edi kabyena bisankisaha aba badi baswe ne ditunga edi diikala amu dishaadila kunyima kwa matunga makwabu. 
 
3. Kudyumvwa ne mvita itudi tulwangisha balwishi kayeena amu bwa bilwilu bya FAC bya ditunga, kadi ku dyumvwa dya ne beena-kongu bonsu, biikala badilongolola bwa kudilwila mvita mu bilwilu bya didisungidila bya beena-ditunga bilondeshela dibiikila dya Mfumu wa ditunga. 
 
4. Ku dibenga mvita mitwela, kudiyilwanga bu muyilwangena bilobu byetu bifwila kale.Pakwenza nenku, kuluwa luseka, tudi tuleeja ne tudi tudilambula ku lufu bu bilobu bya ditunga dyetu biwila kale bwa kutusungila, ku lukwabu luseka, tudi tutwa bilwilu byetu nyama ku mikolu, bidi diboku dya bukola dya beena-kongu ne bidi byena bulwanganyi bwa mvita bwikala bukola ku dituku ne ku dituku. 
 
5. Kudibweja mu micia yetu kapya kakole kajuukila mu myaku y a musambu wa ditunga dyetu, pakuwimba munda munda, kwenda nawu mu moyi, mu tulaasa, mu biilo, mu matanda, mu madimi, mu bisalu ne cyalu cya cya mvita. 
 
6. Ku didisangisha mu nyima mwa Mfumu bwa dimutwisha maboku ne dimutwa nyama ku mikolo bwa maalu adiye wenza bwa bupola ne dibakilula dya ditunga. 
 
7. Ku dikolesha dya dilamatangana dya beena-ditunga mu cikondu eci citudi naadi dijinga dya bungi. 
 
8. Ku divuluka diba dyonsu ne mvita kayenamu y a basalayi. Bamanyi bapiluka bonsu badi bamba bwalu ebu ne tudi tubumonamona mafuku onsu: mvita idi kabidi y a bubanji, y a cididi, y a malanda ne matunga meenyi ne y a dyela dya meenji. 
 
Monayi bwa cinyi mbingu ibid y a disonsola dinanga dya ditunga idi itangila bitupa bishilashilangana bya nsombelu y a bantu ba ditunga dyetu, ku ngenyi minene misunguluka milonglwela bantu bashilangana bacincikila. 
 
Beena-konu badi baleeja bwalu ebu mafuku onsu, dinanga dya ditunga kadyena cifidi cya patupu nansha, didi dikumbajibwa mu byenzedi bimpe bya umwe ne umwe wa kutudi. Nsonga udi udifundisha ne ubwela mu bilwilu bya FAC, monayi munangi wa ditunga. Musalayi udi ulwangana mu cyalu cya mvita bu wakujimija moyi wenda, monayi munangi wa ditunga. Munganga, mundopyanganyi mukaji anyi muluma udi ubeeja batapika mu mvita ne dinanga ne didifila dijima, monayi munangi wa ditunga.  
 
Ngenda-mushinga udi ubenga kusokoka bintu ne ku bibandisha mishinga patupu, monayi munangi wa ditunga. Ngamba-maalu udi umwangalaja ngumu y a dikolesha naayi ku moyi basalayi beetu ne badya naabu cyovu pamwa ne bilwilu bya didisungila dya beena-ditunga, monayi munangi wa ditunga.  
 
Mulongeshi udi umvwija cyena-bwalu cya mvita eyi kudi balongi ba tulaasa tubandila ne tukulu, monayi munangi wa ditunga. Muledi udi ulongesha mwanenda didifila bwa beena-ditunga ne ditunga dyenda, monayi munangi wa ditunga. Kangimba kadi kasaka misambu y a dinanga dya ditunga, monayi munangi wa ditunga. Mwena-kongu mukaji anyi muluma udi usambidila ditunga ne Mfumu wa ditunga, monayi munangi wa ditunga. Mwena-kongu mukaji anyi muluma udi ufila kenda kantu kadiye naaku anyi mfwalanga bwa maalu a mvita, monayi munangi wa ditunga. 
 
Ne bupikala muntu yonsu, mwaba onsu udiye usanganyibwa, mwikala udileeja munangi wa ditunga, netulama ne netukolesha dilamatangana ne Mfumu wa ditunga pamwe ne basalayi beetu ba bilwilu bya ditunga bya FAC ne badya naabu cyovu bwa kupingajilula bupola pa lukasa. 
 
Mwaba onsu udibu babela mvita, beena-kongu mbaleeja buloba bujima dibenga dya dibadyata mu makasa kudi beenyi, badi badyuula beena-kongu naabu bapambuka badi batwa balwishi mu nyima. 
 
Beena-kongu badi baleeja patooka dilamata dyabu ku bobumwe bwabu ne ku kabujima ka ditunga dyabu. Eci ki ntaku anyi muji bwa dilamatangana dyetu, cinsanga cya bwena ditunga dilelela, cidi cyenzenza mu nkaci mwa bidimi bya dikengeshibwa, bya mvita ne bya majinga a momumwe. 
 
Dilamatangana didi ngabu wetu wa mvita wa didilwila nenda ne bwa kusungila bumpyanyi bwetu ne kukuba buloba bwetu, manema etu a dyumvwilangana, adi didila kaaba kamwe ne adisomba ne bantu byakana. 
 
Dilamatangana didi ngabu wetu wa mvita wa didilwila nenda bwa kukuba ditekemena dyeu dinene dipeta mu dya matuku 17 a kabala-nshipu ka cidimu cya 1997 ne dikumbaja mu lwendu lwa dibakilula ditunga lukaavu lubangisha mamuma alu ne kushintulula nsombela wa bantu bakengesha bidimu ne bidimu. 
 
Wakunemekibwa bitambe Mukalenge Ntita-mukulu mweyekela Myanda ya munda mwa Ditunga ne Mutumiibwa wa Mfumu wa Ditunga, 
 
Bakunemekibwa bitambe Bakalenge Bantita Bakaji ne Balume, 
 
Bakunemekibwa bitambe Bakalenge Bakaji ne Balume  
Bamwena-mpala ne Balanda batumibwa ba Matunga menyi, 
 
Babikidibwa baswibwe, 
 
Mishika-nkunde, Bakalenge Bakaji ne balume, 
 
Bana betu baswibwe, 
 
Kunyima kwa bidimu bibidi bya mvita mitwela y a bundu ne y a busenji, tudi tujinga bupola bwa se, ditalala dipingana mu lisoku yetu, bwa dibakilula dya ditunga dyetu ditungunuka ne bwa se meeku etu asanguluka. Kadi bupola ebu kabwena mwa kupecibwa cyanana to; badi babupeta ku makanda ne babucimuna ku ntatu ne makenga, biikale misangu mikwabu bipita bungi. Bantu bonsu ba mu buloba bujima mbabuleeja. Bankambwa beetu bakatuleejelabu paabu cileejilu. 
 
Mfumu wa ditunga wakatwa cyala ku bipungidi byenzelabu ku Lusaka bwalu bwa udi mwitabija bupola ne bwalu beena-kongu bonsu mbatumaku moyi. 
 
Kadi, mbupola bwa mushindu kaayi bwakengedibwa? Pikalabu bupola bwa bowa ne bukata, tudi tububenga! Pikalbu bupola bwa didivila, bufikisha ku dipesha balwishi malaba ne mabanji etu, tudi tububenga! Pikalabu bwa buteketa bufwana kukwacisha baana beetu ku bupika ne dipanga luumu, tudi tububenga kashidi ne kashidi. 
 
Monayi bwa cinyi, mu nkaci mwa Mbingi ibidi ne twamba ne twambulula ne bupola badi babupeta ku makanda ne babucimuna, ne amu beena-ditunga abdi mi mvita ke badi babwakanyina. Netubwamba ku bisanji ne tudyomba tuleeji twa bimwanyi, netubwakula ne diyi dikola mu bisangilu ne masangisha, netubwimba mu bisalu binene. 
 
Netubwambila cidima, mwena mudimu wa ditanda, mwena mudimu wa mbulamatadi wa mu biilo. Netubwambila bilwilu bifidi bya bulongama, beena-mukanda, bambi ba Nzambi ne bamamu bwa se byangacila ku leelu, mu ditunga dya Kongu, dinanga dikala bu mashi ne maayi a nsombelu wa nshidimukilu wa ditwa nkanana ne dilwila kabujima ka ditunga dyetu, bunema bwadi ne budikadidid bwa baana beetu. 
 
Ditunga dya Kongu Demokratike, batanda badyo ne Mfumu wadi Mzee Laurent-Désiré Kabila bikala ne moyi.